در زمان مراسم، اشخاصی میان حاضران تشریفات ترحیم مشهد قرآن تقسیم می کنند که ثواب خواندن آن به روح مرحوم هدیه شود. برای این عمل از قرآن های حزبی استعمال می شود و برای هر فردی که رغبت داشته باشد یک حزب در حیث گرفته میگردد. صاحبان عزا در جلوی مسجد می نشینند و مهمانان هنگام ورود به آنها تسلیت می گویند .
مجلس با قرائت آیاتی از قرآن مجید شروع می شود و معمولا آیاتی درباره یادآوری روز قیامت و مرتبط با مرگ تلاوت میشود. سخنران به معرفی متوفی میپردازد و از سجایای اخلاقی و صفات نیکوی او یاد می کند. از طرف حاضران به صاحبان عزا تسلیت گفته و از طرف صاحبان عزا به حاضران خوشآمد می گوید و از کسانی که در مراسم مراسمتدفین و مجلس ختم در کنار خانواده متوفی بودند قدردانی می کند.
پس از آن یک واعظ که عموما شیخ میباشد با نقل روایاتی عبرت آموز و خواندن اشعاری موعظه آمیز از کوتاهی عمر و قطعی بودن مرگ حرف می کند و روز قیامت و دقت به آخرت را به حاضران تذکر می کند و برای جا ماندگان طلب حوصله دارد .
بعداز سخنرانی ، دفعه مداحی میباشد. یک مداح با تلاوت نوحه هایی از واقعه کربلا، عظمت آن مصیبت را یادآوری می کند و بازماندگان را تسلی میدهد و برای متوفی طلب بخشش و مغفرت می کند. در نقطه پایان سخنران از همگی کسانی که در مسجد حضور داشتند تشکر کرده و بابیان نام از حضور بزرگان مجلس قدردانی می کند. امروزه بعضا از خانواده ها به جای مداحی یا در کنار آن، از دسته های نی و دف نوازی در مراسم ختم استفاده می کنند که سازی هایی عرفانی هستند و عموما همپا آنان اشعاری از حضرت مولانا خوانده می گردد و فضایی خاص ساخت و ساز می کنند که به ذوق و سلیقه صاحبان عزا بستگی داراست.
بعداز نقطه پایان مراسم ختم، گروهی از بستگان نزدیک، خانواده متوفی را تا خانه همنشینی می کنند و یا یار و همدم مردان برای باز کردن مغازه بسته آن ها راهی می شوند. بعضا خانواده ها پس از مسجد از میهمانان خود با شام نیز پذیرایی می کنند که این پذیرایی در خانه و یا سالن صورت میگیرد. بحرانی ترین و کلیدی ترین لحظات جهت برگزاری هرچه خوب تشریفات ترحیم و مراسمات را بایستی همین مرحله دانست.
از یک سو داغ حیف کردن عزیز سفر کرده خانواده و نزدیکان را در بهت و ماتم فرو برده و افسوس لحظات از دست رفته، اقتدار هر کاری را سلب می نماید.
از سوی دیگر بایستگی تصمیم گیری و عملیاتی کردن امور تشریفات جهت هر چه با شکوه تر برگزار کردن مراسمات و جاری ساختن و تدارک کلیه امور در عرض یکسری ساعت مجال عزاداری را سلب می نماید.
دراین در میان باید همه امور را تحت لحاظ داشت و نسبت به طراحی برنامه هر چه مناسب تر اقدام نمود.
درین بخش به استیناف اموری که دراین حوزه می بایست به آن اعتنا داشت می پردازیم:
گام نخستین:
اخذ مدرک فوت ( در صورتیکه متوفی در منزل فوت کرده باشد، البته با رعایت حالت مربوط) اولین قدم باید به همین منظور پزشکانی که جواز صدور گواهی فوت را از وزارت بهداشت دریافت نموده اند،می توانند نسبت به آن اقدام نمایند.
ولی در حالتی که متوفی در درمانگاه دعوت حق را لبیک گفته می بایست به صورت اتومات توسط مجموعه اداری بیمار ستان مدرک فوت بوسیله مراجع ذیصلاح صادر میگردد.
گام دوم:
در گامبعدی بایستی نسبت به هماهنگی با آمبولانس های فردوس زهرا جهت انتقال جنازه میت تماس گرفته شود.
درحالتی که خانواده مرحوم یا مرحومه قصد انتقال جنازه عزیزی از دست رفته را به شهرستان داشته باشند.
آمبولانس های بخش خصوصی نیز میتوانند نسبت بدین جابجایی اقدام نمایند.
که این اساسی بعداز صدور گواهی فوت بوسیله دکتر و صدور تایید صلاحیت های موردنیاز صورت میگیرد.
گام سوم:
اما شاید سخت ترین و در عین حال دردناک ترین این لحظات زمانی است که چنین خبری را می بایست به اقوام، آشنایان، دوستان و نزدیکان رساند.
نکته: بطور سنتی تماس توسط بزرگترهای خانواده با این اشخاص مراحل طبیعی شغل هست، ولی در این حوزه می قدرت از شرکت ها خدمات ترحیم نیز یاری گرفت.
به این دلیل که این شرکت ها با داشتن امکانات ارسال پیام و تماس گروهی می توانند به تمامی افراد مورد نظر اطلاع رسانی ما یحتاج را انجام دهند.
همچنین پاسخگوی خیر جهت اعمال هماهنگیها و اطلاع رسانیها به مهمانان مراسم باشند.
استفاده از یک موسسه تشریفات ترحیم حرفه ای و کادر آموزش دیده آن در این بخش از فعالیت می تواند بار سنگینی را از دوش خانواده متوفی چه به جهت مسائل روحی و کم عقل و چه مسائل هماهنگی و اطلاع رسانی بردارد.